Gıda Teknolojisi

Kirli gıda, böcek ilacı, klima filtresi ve oda spreyleri kalp krizi riskini artırıyor

 

Kalp hastalıklarının yalnızca kötü beslenme, stres ya da sigarayla ilişkili olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar, gıda zehirlenmeleri, böcek ilacı kalıntıları, iç mekân kirleticileri ve düşük kaliteli kimyasal kokuların da kalp-damar sistemi üzerinde önemli etkiler yarattığını gösteriyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. İsmail Ateş, “Görünmez kirlilikler modern çağın yeni kalp krizi tetikleyicileridir.” diyerek, dikkat edilmesi gereken riskleri sıraladı.

 

Bilimsel veriler kalbi işaret ediyor

Gıda ve çevresel toksinlerin kalp üzerindeki etkilerinin, artık birçok bilimsel çalışmanın konusu olduğuna vurgu yapan İsmail Ateş,” ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü (NIH) destekli derlemelerde, gıdalardaki kimyasal kalıntıların ve pestisitlerin damar içi iltihabı artırarak kalp-damar hastalıkları riskini yükselttiği bildiriliyor. Environmental Research dergisinde yayımlanan 2023 tarihli bir meta-analize göre, böcek ilaçlarına kronik maruziyet, kalp-damar hastalığı riskini yaklaşık üç kat artırdığı görülmüş. JAMA Network Open’da yayımlanan bir başka çalışmada, iç mekânlardaki ince partikül madde (PM2.5) ve uçucu organik bileşen (VOC) seviyelerinin yüksek olduğu ofis ve ev ortamlarında yaşayan kişilerde hipertansiyon ve kalp krizi oranlarının belirgin yükseldiği saptandı. Bu veriler bize ev içi güvenli sanılan alanların da kalp sağlığı açısından riskli hale geldiğini gösteriyor” diye konuştu.

 

Kalitesiz oda spreyi kalbi yorabilir

Özellikle kışın yeterince havalanamayan evlerin güzel kokması için kullanılan kalitesiz oda spreylerinin kalp için risk oluşturabileceğinin altınız çizen Ateş, “Biz genelde sigarayı, kolesterolü, tansiyonu anlatıyoruz ama hastalarımızın her gün soluduğu oda spreyleri, tütsüler, bozuk klima filtreleri çoğu zaman gözden kaçıyor. Bir oda spreyi ya da kötü filtreli klima, havaya mikroskobik partiküller ve kimyasal gazlar salar. Bu maddeler kan dolaşımına geçip damar iç yüzeyine zarar verir. Damar iltihabı, pıhtılaşma eğilimi ve ritim bozuklukları tetiklenebilir. Kalp hastalığı olan biri için bu ciddi bir risk teşkil edebilir” ifadelerini kullandı.

 

Gıdadaki pestisit kalıntısı da sessiz katil

Doç. Dr. İsmail Ateş, tarım ilaçlarıyla ilgili son verilerin de alarm verdiğini vurgulayarak, “Böcek ilaçları, pestisitler ya da tarımda kullanılan bazı toksinler vücutta birikerek damar sertliğini hızlandırıyor. Gıdalar yoluyla alınan bu kimyasallar kalp dokusunda oksidatif stres yaratıyor. Sonuçta damar elastikiyeti bozuluyor, tansiyon artıyor, kalp krizi riski yükseliyor” şeklinde konuştu.

 

Kirli klima filtresi ve gaz sızıntıları kalbi zorluyor

Özellikle kapalı ortamlarda uzun süreli kalmanın, temizlenmemiş klima filtreleri veya fark edilmeyen gaz sızıntılarının da kalp sağlığını tehdit eden unsurlar arasında yer aldığını belirten Ateş, “Kirli filtrelerden yayılan toz ve mikroorganizmalar damar iltihabına neden olabilir. Karbonmonoksit gibi gaz sızıntılarıysa oksijen taşınmasını azaltarak kalp dokusuna doğrudan zarar verir. Özellikle yaşlı ve kalp hastalığı öyküsü olan bireylerde bu tablo ölümcül hale gelebilir” dedi.

 

Kalp sağlığı için 6 öneri

Doç. Dr. İsmail Ateş, hem bireysel önlem hem de farkındalık adına şu altı noktayı vurguladı:

 

1. Klima filtrelerini düzenli değiştirin, havalandırmayı ihmal etmeyin.

2. Oda spreyi, tütsü, aerosol gibi ürünleri mümkünse doğal içerikli ve kısa süreli kullanın.

3. Gaz sızıntısı uyarı cihazı bulundurun; özellikle mutfak ve kombi çevresinde kontrol edin.

4. Organik veya kalıntısız gıda tercih edin; meyve-sebzeleri bol suyla yıkayın.

5. Kapalı ortamda sigara içilmesini kesinlikle engelleyin.

6. Tansiyon, kolesterol ve kan şekeri değerlerini düzenli takip edin.